ક્રિયાત્મક સંશોધન PDF

Kriyatmak Sanshodhan PDF

 

 

ક્રિયાત્મક સંશોધનનો અર્થ અને વ્યાખ્યાઃ

 

અર્થ : 

• શિક્ષકને શિક્ષણ કાર્યમાં ચોકકસ મુશ્કેલીઓ નડી, તે મુશ્કેલીઓના તે સમસ્યાના ઉકેલ માટે વૈજ્ઞાનિકઢબે વિચારીને કામ કરવું તે ક્રિયાત્મક સંશોધન.

વ્યાખ્યા : 

• “પૂર્વગ્રહ કે પક્ષપાત વગર વૈજ્ઞાનીક અને પરલક્ષી દ્રષ્ટિથીજે સંશોધનો પ્રશ્નોના કોડયાઓ ના ઉકેલ માટે થાય તેને ક્રિયાત્મક સંશોધન કહિ શકાય” -ડો. સ્ટીફન કોરે

 

• “પોતાના કાર્યન વણઉકેલ્યા પ્રશ્નોના ઉકેલ મેળવવા અને પોતાના કાર્યને સુધારવા વ્યકિતકે જૂથ પોતાના કાર્યનો પધ્ધતીસર અભ્યાસ કરે તેને ક્રિયાત્મક સંશોધન કહી શકાય” – જાન ફાન્ટેક

ક્રિયાત્મક સંશોધનના લક્ષણો :  

• ક્રિયાત્મક સંશોધન શાળા કે વર્ગની સમસ્યાઓના તાત્કાલીક ઉકેલ માટે હોય છે.
• ક્રિયાત્મક સંશોધન વૈજ્ઞાનિકઢબે હાથ ધરાય છે.
• ક્રિયાત્મક સંશોધન માટેની સમસ્યાનું સ્વરૂપ સાદુ હોય છે.
• ક્રિયાત્મક સંશોધન ઉપચારાત્મક કાર્યના ભાગ સ્વરૂપે હાથ ધરાતું વ્યકિતગત સંશોધન છે.
• ક્રિયાત્મક સંશોધનમાં અન્ય શિક્ષકો અને આચાર્યના સહકારથી સફળતા પ્રાપ્ત થાય છે.
• ક્રિયાત્મક સંશોધનો ભવિષ્યના વિશાળ સંશોધન માટે ઉત્કલ્પનાઓ પુરી પાડે છે. 

 

wp-1683559442840

 

ક્રિયાત્મક સંશોધનનું મહત્વઃ 

 

ક્રિયાત્મક સંશોધનની મર્યાદા : 

ક્રિયાત્મક સંશોધનના સોપાનો : 

 

ક્રિયાત્મક સંશોધનના ખુબ જ અગત્યના પ્રશ્નો :

1. ક્રિયાત્મક સંશોધનના પ્રણેતા કોણ હતા ?

જવાબ :- સ્ટીફન કોર

2. ક્રિયાત્મક સંશોધનનું પ્રારંભિક કાર્ય કયા દેશમાં થયું હતું ?

જવાબ :- અમેરિકા

3. ક્રિયાત્મક સંશોધન શેનો ઉકેલ આપે છે ?

જવાબ :- શિક્ષકની રોજબરોજની સમસ્યાનો સ્થાનિક ઉકેલ આપે છે.

4. ક્રિયાત્મક સંશોધનમાં કઈ સમસ્યાના ઉકેલ મેળવવા કાર્ય થાય છે ?

જવાબ :- વર્ગખંડ કે શાળાની સમસ્યા

5. ક્રિયાત્મક સંશોધન કોણ હાથ ધરી શકે ?

જવાબ :- જુદા જુદા ક્ષેત્રની વ્યક્તિઓ

6. ક્રિયાત્મક સંશોધન કેટલી વ્યક્તિ હાથ ધરી શકે ?

જવાબ :- એક કરતા વધુ પરંતુ લગભગ 10 જેટલી વ્યક્તિ

7. ક્રિયાત્મક સંશોધનની ઉત્કલ્પના કયા પ્રકારની હોય છે ?

જવાબ :- જો….. તો…..

8. ક્રિયાત્મક સંશોધનના પરિણામો કોને ઉપયોગી છે ?

જવાબ :- કોઈ એક શાળા કે કોઈ એક વર્ગ

9. ક્રિયાત્મક સંશોધનનું લક્ષણ કયું છે ?

જવાબ :- શિક્ષક હાથ ધરે, ટૂંકાગાળાનું અને બિન ખર્ચાળ

10. જો કોઈ કારણમાં શિક્ષક કશું કરી શકે એમ ન હોય તો તે માટે શું કરવામાં આવે છે ?

જવાબ :- તે કારણ પડતું મુકાય છે.

11. જો ક્રિયાત્મક સંશોધનમાં અપેક્ષિત સફળતા ન મળે તો શું કરવામાં આવે છે ?

જવાબ :- શા માટે ક્રિયાત્મક સંશોધન નિષ્ફળ રહ્યું તેના કારણો શોધી ફરી ક્રિયાત્મક સંશોધન હાથ ધરવામાં આવે છે.

12. ક્રિયાત્મક સંશોધનનું સૌથી મહત્વનું સોપાન કયું છે ?

જવાબ :- પ્રયોગકાર્યની રૂપરેખા

13. સંશોધન એટલે શું ?

જવાબ :- સમસ્યાનો કાયમી ઉકેલ લાવવાની વૈજ્ઞાનિક રીત

14. સંશોધનના મુખ્ય ત્રણ પ્રકારો કયા છે ?

જવાબ :-

1. મુલગત સંશોધન કે પાયાનું સંશોધન

2. ઉપયોગિતા મૂલક સંશોધન કે વ્યવહારિક સંશોધન

3. ક્રિયાત્મક સંશોધન

15. ક્રિયાત્મક સંશોધન શબ્દનો સૌપ્રથમ પ્રયોગ કોણે કર્યો હતો ?

જવાબ :- કોલીયરે

16. ક્રિયાત્મક સંશોધનનો સૌપ્રથમ વિચાર સ્ટીફન કોરે ક્યારે રજૂ કર્યો ?

જવાબ :- 1957

17. ક્રિયાત્મક સંશોધન એ કેળવણી ક્ષેત્રની નાની સિંચાઇ યોજના છે – આ વિધાન કોનું છે ?

જવાબ :- ગુણવંત શાહ

18. ક્રિયાત્મક સંશોધન એ…..

જવાબ :- શિક્ષકની વર્ગખંડની રોજબરોજની સમસ્યાનો ઉકેલ આપે છે.

19. વ્યવહારુ સંશોધનની શરતો ક્રિયાત્મક સંશોધનમાં અજમાયશી કરતા કેવી પરિસ્થિતિ નિર્માણ થાય છે ?

જવાબ :- ગૂંચવડાપૂર્ણ

20. ક્રિયાત્મક સંશોધન સંબંધિત નીચેની કઈ બાબત સત્ય છે ?

જવાબ :- ક્રિયાત્મક સંશોધનની સમસ્યા વાસ્તવિકતામાંથી જન્મે છે.

21. ક્રિયાત્મક સંશોધનના સોપાનો કેટલા છે ?

જવાબ :- આઠ

22. ક્રિયાત્મક સંશોધનનું કયું સોપાન સંશોધનની દીવાદાંડી સમાન છે.

જવાબ :- પ્રયોગકાર્યની રૂપરેખા

23. બે કે તેથી વધુ પરિવર્ત્યો વચ્ચેનું ધારણાત્મક કથન એટલે શું ?

જવાબ :- ઉત્કલ્પના

24. ક્રિયાત્મક સંશોધનના મૂલ્યાંકનના સોપાનનું મહત્વ શું છે ?

જવાબ :- પ્રયોગની સફળતા કે નિષ્ફળતા મૂલ્યાંકનથી જાણી શકાય છે.

25. ક્રિયાત્મક સંશોધન માટેની પાયાની માહિતીનો સ્ત્રોત કયો નથી ?

જવાબ :- સંશોધનના પુસ્તકમાં આપેલી માહિતી

 

action Research - kriyatmak Sanshodhan

 

DOWNLOAD PDF

ક્રિયાત્મક સંશોધન